تعریف ترومبوز :
ترومبوزدرواقع لخته شدن وریدهای عمقی ساق پا، ران یا لگن می باشد.
سبب شناسی ترومبوز(لخته):
تریاد ويرشوی سکون خون، آسیب جدار عروق و افزایش انعقادپذیری خون، فاکتورهای سبب شناختی اولیه درایجاد ترومبوز وریدی (تشکیل لخته)می باشند.
آسیب جدار عروق ممکن است به دلیل صدمه هنگام جراحی کاتتریزاسیون، ترومای نافذ یا غیرنافذ باشد. ممکن است افزایش انعقاد پذیری اولیه یا ثانویه باشد. علل آن شامل کمبود پروتئین پروتئین C، پروتئین S، آنتی ترومبین III)، بدخیمی، ترومبولیز، لوپوس آنتی کواگولان و جهش فاکتور ۷ است.
تظاهرات بالینی ترومبوزوریدی(DVT) :
اکثریت موارد DVT در آغاز تظاهری نداشته و برای تشخیص زودرس باید به آن شک بسیار داشت. ممکن است بیمار تنها شکایات مبهم و نامشخصی داشته باشد. علایم موضعی می تواند درد، تورم یا تندرنس در اندام میتلا باشد. گاهی به دلیل آمبولی ریه ثانویه به DVT درد سینه و تنگی نفس ایجاد میشود.
بایستی DVT را به دقت از سایر علل اندام تحتانی متورم و دردناک افتراق داد. اختلالات مهم این فهرست عبارتند از: بدخیمی، صدمات عضلانی اسکلتی، عفونت، أدم لنفاوی، نارسایی احتقانی قلب، کیست بیکر پاره شده. به طور شایع ادم دوطرفه پاها به عنوان عارضه جانبی داروهای مسدودکننده کانال های کلسیمی دیده می شود.
ارزیابی تشخیصی دربیمارمبتلابه لخته خون(ترومبوزعروقی):
ارزیابی دقیق ضروری است، زیرا معیارهای بالینی در ۵۰ درصد موارد دقیق نیستند. سونوگرافی داپلر بر بالین بیمار می تواند با دقت زیاد DVT را تشخیص دهد.
impedence and strain-gauge plethysmography تست هایی ساده و غیر تهاجمی هستند که در اکثر آزمایشگاه های غیر تهاجمی عروق وجود دارند و میزان دقت آنها در DVT بالای زانو بیش از ۹۰ درصد است. duplex scan وریدی با ترکیب سونوگرافی و داپلر در تشخیص DVT بسیار دقیق است و باید روش تشخیصی غیرتهاجمی انتخابی باشد. اگر تست های فوق تشخیص قطعی ندهند، ونوگرافی با ماده حاجب gold»
standard تشخیص و تعیین آناتومی وریدها خواهد بود. با این حال برای ونوگرافی تزریق ماده حاجب ضروری است و ممکن است در درصد کمی سبب سمیت کلیوی یا فلبیت شیمیاپی شود.
پیش آگهی :
منشأ اكثر ترومبوزهای وریدی اندام تحتانی، ساق پا است که بعدا به ران پیشروی می کند. در بیمار مبتلا به DVT ساق پا که درمان نشده باشد، شیوع پیشروی ترومبوز به ران تقریبأ ۳۰- ۲۰ درصد است. در DVT درمان نشده پا، عوارض جدی مزمن عبارتند از: نارسایی وریدی مزمن، آمبولی ریه و postphlebitic syndrome. سندرم اخير باارتنددرد اندام تحتانی، ادم، فیبروز و زخم مشخت می شود.
در گذشته DVT اندام تحتانی با استراحت کامل در بستر، بالا بردن پاها و هپارین وریدی و سپس ادامه درمان با وارفارین خوراکی به مدت ۶-۳ ماه درمان می شد. اخیرا نشان داده شده است که درمان سرپایی با تزریق زیرجلدی هپارین با وزن مولکولی کم یاداروهای ضدلخته جدید توسط خود بیمار بی خطر و مؤثر است. جوراب های کشی اندام تحتانی مکملی لازم جهت کاهش ادم اندام تحتانی است. جهت به حداقل رساندن آسیب به دریچه های وریدی استفاده از درمان های ترومبولیتیک تحت بررسی است.درمان های مداخله ای ترومبوز
گاهی بیماران نیازبه اقدامات مداخله ای مانندآنژیوگرافی وریدی(ونوگرافی) وونوپلاستی دارندکه می توانیددرسایت دکترهادی زاده تحت عنوان بهترین متخصص درمان لخته ،پیگیری نمائید.ازسوی دیگرندرتا DVT نیاز به جراحی پیدا می کند. در صورتی که درمان phlegmasia cerula dolens با ترومبولیتیک مؤثر نباشد یا مصرف آن ممنوع باشد و خطر گانگرن وریدی در میان باشد، thrombectory باز جراحی ضرورت می یابد.